Rafal Morawski
Umowa o dzieło to popularna forma umowy cywilnoprawnej. Charakteryzuje się dość prostą konstrukcją, niskim kosztem zatrudnienia oraz optyką skierowaną na konkretny rezultat. Szczególnie cenią ją sobie freelancerzy czy osoby dorabiające „po godzinach”. Skąd ta popularność, jak wygląda i o co chodzi w umowie o dzieło? Wyjaśniamy.
Spis treści
ukryj
Czym jest umowa o dzieło?
Umowa o dzieło jest jedną z form umów cywilnoprawnych, opisaną w przepisach Kodeksu Cywilnego. Polega ona na zleceniu wykonania określonego dzieła, w określonym czasie i za określone wynagrodzenie. Jedna strona zobowiązuje się do wykonania dzieła a druga do zapłacenia za nie wynagrodzenia. Sprawdź też nasze artykuły o innych formach umów:
Umowa zlecenie – najważniejsze informacje i przykład jak ją napisać
Umowa o pracę – sprawdź najważniejsze informację i wzór umowy
Czego dotyczy umowa o dzieło?
W odróżnieniu od umowy zlecenie, umowa o dzieło zakłada osiągnięcie konkretnego rezultatu. Rzeczone dzieło może mieć postać:
- materialną – np. malowanie pokoju, napisanie tekstu, czy wykonanie rzeźby,
- niematerialną – np. przeprowadzenie szkolenia, wykonanie występu artystycznego.
W umowie o dzieło chodzi o wskazanie konkretnego efektu, którego dotyczy zamówienie.
Umowa o dzieło – kto może zawrzeć?
Umowa o dzieło może być zawarta pomiędzy dowolnymi podmiotami, w tym:
- osobą fizyczną,
- osobą prawną,
- podmiotem nieposiadającym osobowości prawnej (chociażby wspólnota mieszkaniowa).
Umowa o dzieło zatem może być zawarta pomiędzy firmą o osobą fizyczną, dwiema firmami albo dwojgiem ludzi. Ważne, aby w umowie o dzieło wskazać dokładnie podmiot zamawiający i wykonujący dzieło.
Co musi zawierać umowa o dzieło?
By umowa o dzieło była ważna, musi zawierać kilka istotnych elementów.
- Wskazanie stron.
Podstawą jest wskazanie w umowie o dzieło kto zleca wykonanie dzieła i kto zobowiązuje się do jego wykonania. Wskazanie powinno zawierać dane obu stron. W zależności od tego kto jest stroną, mogą być to personalia, data urodzenia, adres zamieszkania lub siedziby, numery PESEL, NIP czy wpisu do KRS albo numery dokumentów tożsamości. Ważne jest precyzyjne wskazanie konkretnego podmiotu.
- Określenie dzieła
Dzieło musi być w umowie wyraźnie określone. Musi być wskazane konkretnie to, co zamawiający chce otrzymać od wykonującego. Umowa powinna zawierać wszystkie istotne szczegóły dotyczące rodzaju dzieła i jego charakterystyki.
- Wynagrodzenie za dzieło
Za dzieło należy się wynagrodzenie i niezbędnym elementem umowy o dzieło jest wskazanie jego rodzaju i wysokości. Wynagrodzenie może być wyrażone w formie:
- ryczałtu – wskazana z góry konkretna kwota do zapłacenia za dzieło,
- kosztorysu – spis czynności, które wchodzą w zakres wykonania dzieła oraz konkretne stawki za każdą z tych prac.
- Termin wykonania dzieła i płatności
W umowie o dzieło musi być wskazany termin zarówno:
- rozpoczęcia pracy nad dziełem,
- zakończenia pracy nad dziełem – oddania go stronie zamawiającej,
- wpłaty wynagrodzenia za dzieło – ta może być wyrażona jako jeden termin płatności za całość lub kilka terminów na zapłatę za realizację poszczególnych etapów wykonywania dzieła.
- Elementy nieobowiązkowe
Poprzednie elementy są niezbędne do tego aby umowa o dzieło była uznana jako ważna w myśl przepisów Kodeksu Cywilnego. Niemniej, im bardziej jest ona precyzyjna tym lepiej dla zabezpieczenia interesu obu stron. Co jeszcze może mieć w swojej treści umowa o dzieło? Chodzi m.in. o doprecyzowanie szczegółów rodzaju dzieła, sposobów jego realizacji, użytych materiałów, dopuszczalności i zaangażowania osób trzecich, ewentualne kary i odszkodowania.
- Podpisy obu stron
Umowa o dzieło to odpowiedzialność
Strona wykonująca dzieło zobowiązuje się do dostarczenia określonego rodzaju dzieła o określonych w umowie cechach, w określonym terminie i za określone wynagrodzenie. Tym samym bierze za dzieło odpowiedzialność osobistą – za niedotrzymanie powyższych postanowień oraz wszystkie wady związane z dziełem.
Umowa o dzieło daje jednak możliwość sporej elastyczności. O ile nie zostało w umowie określone inaczej, wykonujący może pracować nad dziełem w dowolnej formie, w dowolnym czasie i miejscu, a nawet nie musi wykonywać dzieła własnoręcznie. Liczy się określony w umowie rezultat, za który wykonujący ręczy.
Czy można odstąpić od umowy o dzieło?
Raz zawartej umowy o dzieło nie da się wypowiedzieć, ale można od niej odstąpić w pewnych okolicznościach. Strona wykonująca może to zrobić tylko w sytuacji, gdy do wykonania dzieła konieczne jest współdziałanie zamawiającego, lecz ten tego odmawia. Lepszą pozycję ma tutaj zamawiający. Może on odstąpić od umowy o dzieło, jeśli:
- dzieło posiada niedające się usunąć lub naprawić wady,
- strona wykonująca opóźnia wykonanie dzieła do tego stopnia, że nierealnym staje się dostarczenie dzieła w terminie,
- strona wykonująca wykonuje dzieło w sposób sprzeczny z umową i ignoruje wezwania zamawiającego,
- dzieło nie zostało wykonane na termin.
W przypadku, gdy dzieło jest wadliwe lub niedokończone na termin, zamawiający może potrącić z wynagrodzenia koszty potrzebne na dokończenie dzieła przez innego wykonawcę. Co, jednak gdy zamawiający odstępuje od umowy o dzieło bez powodu i bez żadnej przewiny ze strony wykonawcy? Zamawiający musi wypłacić wynagrodzenie, choć może być ono pomniejszone o kwoty, które wykonawca zaoszczędził nie kończąc dzieła.
Opodatkowanie umowy o dzieło
Umowa o dzieło podlega opodatkowaniu. Jest ono różne, w zależności od wysokości określonego w niej wynagrodzenia.
- Jeśli wynagrodzenie za dzieło wynosi do 200 zł brutto, wykonawca płaci zryczałtowany podatek wynoszący 17 %. Nie uwzględnia się wtedy kosztów uzyskania przychodu.
- Jeśli wynagrodzenie za dzieło wynosi powyżej 200 zł brutto, wykonawca płaci podatek dochodowy 18 % lub 32 % (jeśli rocznie jego dochody przekraczają 85 528 zł brutto). Uprzednio odliczane od przychodu są koszty uzyskania przychodu – odpowiednio 20 % dla większości umów i 50 % dla umów z prawami autorskimi.
Umowa o dzieło a składki na ZUS
W tej kwestii sprawa jest prostsza. Wykonawca umowy o dzieło nie podlega składkom na ubezpieczenie zdrowotne, wypadkowe, chorobowe, emerytalne i rentowe. Wyjątkiem jest sytuacja, w której umowa o dzieło zawarta jest z własnym pracownikiem. Ten fakt powoduje, że umowa o dzieło to umowa cywilnoprawna o najniższych kosztach zatrudnienia.
Wzory umowy o dzieło
Poniżej znajdziesz pliki do pobrania różnej formy umowy o dzieło:
- Umowa o dzieło wraz z przeniesieniem autorskich praw majątkowych – plik do pobrania w formacie PDF. Poniżej znajdziesz obraz umowy, którą możesz pobrać:
- Umowa o dzieło – z wynagrodzeniem ryczałtowym lub kosztorysowym – plik do pobrania w formacie PDF. Poniżej znajdziesz obraz umowy, którą możesz pobrać:
- Umowa o dzieło – z wynagrodzeniem ryczałtowym (opodatkowana VAT) – plik do pobrania w formacie PDF. Poniżej znajdziesz obraz umowy, którą możesz pobrać:
Sprawdź nasz program do wystawiania faktur – Faktura VAT 20222 – zobacz nasz program do faktur – więcej informacji na temat programu znajdziesz na naszej stronie. Możesz też pobrać wersję demo programu. Wersja demo działa przez okres 31 dni.